Hollywood op Texel

Het is 29 januari 1993, een stormachtige dag langs de Nederlandse kust. Een vrachtschip verliest een groot aantal containers. De waarde is aanzienlijk: elke container bevat tien miljoen sigaretten... 

Veel kustbewoners herinneren het zich nog levendig, de sloffen sigaretten op het strand van Texel, Vlieland, Den Helder en zelfs Castricum. Jutters stonden klaar om een slag te slaan en de containers leeg te roven. Er spoelde zoveel tegelijk aan, dat strandvonders de boel niet meer onder controle hadden.

Zo kwam ook de moeder van Judith van der Zee, de eigenaresse van Maritiem- en Juttersmuseum Flora, die winter thuis met een grote hoeveelheid sigaretten. André Eelman, de partner van Judith en tevens eigenaar van het grootste juttersmuseum ter wereld, werkte toen nog in de bouw. ‘Overal doken ze op, die pakjes Hollywood. Op feestjes, in de bouwkeet, op allerlei plekken lagen ze op tafel.’ Judith studeerde nog in Amsterdam. ‘Trots vertrok ik die zondagavond bootje zeven richting de stad met tassen vol sigaretten.’ Lachend: ‘Ik had de vriendjes voor het uitkiezen, dat krijg je als je wat uitdeelt.’ 

Sigaretten vol zeewater, is dat nog wel rookbaar? Dat viel in de praktijk reuze mee. Omdat ze zo weinig wegen, zijn de containers amper onder water geweest. Alleen de onderste dozen waren nat. Judith: ‘Die legden we op de verwarming te drogen. Tsja, het hoesten van die gortdroge tabak kreeg je er gratis bij. Het waren niet de lekkerste om te roken. Maar alles wat gratis is, is aantrekkelijk. Helemaal als je achttien jaar bent.’ Eén iemand op het eiland was niet blij met de gratis sigaretten die werden verspreid. De sigarettenboer beleefde moeilijke tijden. 

Illegaal of niet: er zijn aardig wat mensen die een zakcentje hebben verdiend met de verkoop van de aangespoelde rookwaar. De overheid liep een heleboel accijns mis. ‘Er zijn ook zeker wel mensen aangehouden en gearresteerd. Maar er lag zoveel, dat het amper te handhaven was. Het strand is te groot om overal toezicht op te houden.’ André: ‘Het verhaal achter de Hollywood sigaretten blijft mooi. Leuk dat onze voorganger Jan Uitgeest ze heeft bewaard. Laatst kwam er trouwens een politieman twee sloffen brengen, die had hij nog op zolder liggen. Die zie je nu ook in ons museum.’

In de expositie ‘containervaart’ kun je er meer over lezen en horen. En natuurlijk de inmiddels achtentwintig jaar oude sigaretten zelf bekijken. In deze expositie liggen nog veel meer spullen die de afgelopen decennia door ‘ongelukjes’ van de containervaart zijn aangespoeld, zeker de moeite waard om eens een kijkje te nemen.